VIOD

Derk Smid: zuinige schipper van “De Gouden Klomp”

Derk Smid liep mank aan beide benen (polio) en wankelde op karakteristieke wijze door de gangboorden. Hij was erg zuinig op het schip en vervoerde alleen droge lading (graan, hout, cement en veel vlas naar België via Terneuzen). Het verhaal gaat dat hij zo precies was, dat toen hij het voordek opnieuw geteerd had er niemand meer over mocht lopen. Ook niet toen hij afgemeerd lag tussen een paar andere tjalken. Aangezien er ook niemand over het achterdek mocht (gebruikelijk) kreeg hij ruzie met de buren; de politie kwam eraan te pas, hij kreeg toen een andere plek toegewezen waar hij alleen lag.

Nog een anekdote van vroeger: Tijdens het overstag gaan op het IJsselmeer in ’t Val van Urk kreeg hij zoveel water over, dat de wrijfhouten uit de bak voor de roef spoelden. Toen  de zeilen weer wind vingen en hij weer druk op het roer voelde wist hij dat de VIOD het weer gered had. In zijn eigen woorden (Gronings): “Het waaide dat ’t rookte, ’t zail trok weer, ‘k voelde druk op ’t rouer en ik gaf hom de bek vol!”… Er was volgens hem geen beter en mooier schip dan de VIOD. De familie, die het gepoch op het schip meer dan beu was, noemde het schip voortaan “De Gouden Klomp”.

De VIOD ontloopt de sloop

In de loop der jaren werd menig schip onttakeld; de zeilerij ging  eraf, de mastkoker verwijderd, motoren geplaatst en dennen verhoogd. Uiteindelijk verloren de traditionele schepen het van de nieuwe en grotere types en verdwenen er velen naar de sloper. Derk Smid en zijn vrouw Trijntje – hij is laat getrouwd met een 10 jaar ouder nichtje – zijn altijd blijven zeilen. Eind zestiger jaren heeft een 71-jarige werfbaas in Broekerhaven, die nog een maal in zijn leven een roer wilde maken, er een nieuw roer (zit er nog steeds) achter gehangen. In 1963 hebben ze de laatste lading gerst van Groningen naar Sneek gezeild en hebben daarna op de VIOD tot 1968 gewoond. Het ruim werd als opslagplaats gebruikt.

1969: Nieuwe eigenaar

De VIOD werd verkocht, fam. Smid verhuisde naar een bejaardenhuis, en 1 of 2 jaar later weer doorverkocht. De nieuwe eigenaar, Arent van Gelder heeft haar 25 jaar lang gehad en gebruikt als recreatie schip. Hij wilde het opmerkelijk gave schip behoeden voor de sloop, plaatste er een motor in, verving de zwaarden en plaatste een andere roef (houten). Het schip lag toen in Numansdorp, vandaar ging hij vaak met zijn vaste maat Leon Wulf zeilen.

1994: Weer een nieuw leven voor de VIOD

Vanaf 1994 zijn wij eigenaar van het schip. Van meet af aan zijn we begonnen het weer in oude glorie te herstellen en hebben we haar in gebruik als woning. De eerste winters hadden we huiskamertemperaturen van enkele graden boven nul, lagen de jongens met trainingspakken aan in bed, de knuffels aan de wand vastgevroren. In het voorjaar plastic op de bedden, want ze leek dan op een druipsteengrot. Maar 1 bibberig straaltje koud water waar alles bij moest gebeuren. Toch eerst maar de buitenkant aangepakt, want iedereen zei; “Hoezo, mooi schip?…” De mast, giek, bokkepoten en kluiverboom zijn vervangen, de mast heeft wel zijn originele beslag van vroeger behouden. Alle tuig is vernieuwd, het schip geheel ontroest en opnieuw in de verf (Groninger zeetjalk kleuren) gezet, enz, enz. Zo hebben we gelukkig  uiteindelijk een ligplaats weten te veroveren.

21e eeuw: Nog net niet klaar

De binnenkant is nu inmiddels vrijwel helemaal ingetimmerd en het comfort wordt steeds groter. In 2005/2006 hebben we de roef vervangen door eentje van staal en die, overal waar je het kunt zien, geklonken (ongeveer 1500 klinknagels). We hadden nog oude foto’s, zodat we goed konden kijken hoe het geweest was. De originele eikenhouten Groninger spiegelsloep van de VIOD wordt nog uitgebreid gerestaureerd bij “het Berghout” in Koudum.